Teknoloji bağımlılığı nedir? Hayatımızı sekteye uğrattığı gibi fiziksel ve ruhsal açıdan da zarar veren bağımlılık türleri vardır. Hayatımızı kolaylaştıran teknoloji de teknoloji bağımlılığı olarak karşımıza çıkabilir.
Uzmanlara göre teknoloji bağımlılığı; bilgisayar, internet ve mobil cihazların gereğinden fazla kullanımı sonucunda, kişinin teknoloji ürünlerinin etkisinde kalarak kendini kontrol etme sorunu yaşama sürecidir. Teknoloji bağımlılığı; oyun bağımlılığı, bilgisayar bağımlılığı ve internet bağımlılığı gibi bağımlılıkları içerir.
Teknoloji Bağımlılığının Nedenleri
Teknoloji bağımlılığı oluşumunun nedenlerini şu şekilde sıralayabiliriz:
- Daha önce bulunan diğer bağımlılıkların yansıtılması: Mevcut bağımlılık veya eğilimlerin tetiklenmesi teknoloji bağımlılığına neden olabilir. Kişi eğer daha önce başka bir bağımlılık sorunu yaşamışsa internetle birlikte bu durum yeni bir teknoloji bağımlılığına dönüşebilir.
- Sıkılganlık ve sosyal kaygı: Çok utangaç veya diğer insanlarla iletişime geçmekte zorluk yaşayan bireyler, sorunlardan kaçış için internete sığınabiliyor. İnternet, bu kişiler için yüz yüze iletişime ihtiyaç olmadan vakit geçirebilecekleri ve kendilerini kısmen de olsa saklayabilecekleri güvenli bir platforma dönüşüyor. Utangaç kişiler çevrimiçi dünyada kendilerini kısmen saklamanın yanı sıra gerçeklikten bağımsız olarak kendini ifade edebiliyor ve çekinmeden kişiliklerini de ortaya koyabiliyor.
- Ruhsal bunalım: Ruhsal bunalım durumları, insanları internet ve teknoloji bağımlılığına sürükleyebiliyor. İnternette geçirilen keyifli zaman, depresyona girmiş kişinin üzüntüsünü geçici olarak unutturabiliyor. Sorunları ile mücadele etmek yerine onlardan sürekli kaçmak için teknoloji ürünlerine sığınmak, kişileri teknoloji bağımlısı haline dönüştürebilir.
- Sosyal Çevre Etkisi: İnsanlar bazı zamanlarda arkadaşlarını örnek alırlar, ki buna internet, teknoloji ya da oyun bağımlılığı da dahildir. Kendini arkadaşların arasında ispatlamaya çalışan bir çocuk, oyunda en güçlü karaktere sahip olmak için saatlerini ekran başında harcamaya başlar. Ergenin, kendisini oyun kahramanı ile özdeşleştirerek bilgisayar oyunu için aşırı derecede vakit harcaması sağlıklı bir durum değildir.
Ergenlerde Teknoloji Bağımlılığı Nasıl Belirlenir?
Teknoloji bağımlılığı çeşitli şekillerde kendisini gösterir. Bunlar:
- İnternette daha çok zaman geçirmeye başlamak.
- Planlanan süreden daha uzun süre internette kalmak.
- Bilgisayar kullanım süresini uzatabilmek için bahaneler üretmek.
- Negatif duygularla baş edememe sonucu interneti daha uzun süre kullanmaya başlamak.
- İnternet sebebiyle bir arkadaşlarıyla buluşmayı, okulu veya önemli iş fırsatlarını kaçırmak.
Teknoloji Bağımlılığının Neden Olduğu Sorunlar
Teknoloji bağımlılığı sonucu yaşanan problemler şu şekilde sıralanabilir:
- Gözlerde yanma
- Boyun kaslarında ağrı ve sertleşme
- Beden duruşunda bozukluk
- Elde uyuşukluk
- Halsizlik
- Kişisel, aile ve okul sorunlar
- Zamanı idare etmede başarısızlık
- Uyku bozuklukları
- Yemek yememe
- Fiziksel ve sosyal aktivitelerde azalma
- Kişisel hijyene önem vermeme
Bağımlılığı Kontrol Altına Alma Yöntemleri
Ergen dönemindeki çocukların internet, TV veya bilgisayarla çok fazla vakit geçirmesi uygun değildir. Onların zamanlarını almakla kalmayıp travmatik deneyim yaşamasına da sebep olabilir. Ergenler için oldukça tehlikeli olan teknoloji bağımlılığı durumunun oluşmaması için, bilgisayar kullanım süresi sınırlanmalı ve uzman kişilerden yardım alınmalıdır.
Bağımlılık Tedavileri
Uzman kişiler tarafından teknoloji bağımlılığı tespiti ve bağımlılığın önlenmesi için yapılan çalışmaların yanı sıra birçok tedavi yöntemlerini uygulanmaktadır. Tedavi kapsamında alınan tedbirler kadar, uygulanan tedavi yöntemleri de bağımlıların hayata kazandırılmasında önemli rol oynar.
- Psikometrik Değerlendirme: Uzman kişiler tarafından doğru tanı koymak ve etkin tedavi planı oluşturmak için düzenlenmiş bireysel görüşmeleri ve çeşitli psikolojik testlerin uygulanmasını içerir. Zekâ testi ve diğer çeşitli testler ile klinik gözlem eşliğinde değerlendirme yapılır.
- Servis Programları: Bağımlılığı bulunan kişileri anlamak ve birlikte yol alabilmek için; günaydın toplantıları, vizit, konsey viziti, etkileşim grupları, resim terapisi, spor terapisi, el sanatları çalışmaları, müzik terapisi, grup terapisi ve bireysel terapi gibi uygulamalar gerçekleştirilir.
Teknoloji birçok yönden faydalı olduğu gibi bilgisayar ve telefon gibi cihazların aşırı kullanımında bireylere zarar verebilir. O nedenle ergen ve yetişkinlerin teknoloji bağımlısı olmamaları için gereken tedbirler alınmalıdır. Unutulmamalıdır ki, teknoloji bir amaç değil araçtır.
Yorumlar