Osmanlı devleti 3 kıtaya yayılmış çeşitli milletlere ev sahipliği yapmış bir imparatorluktur. Bu imparatorluk pek çok alanda olduğu gibi sanat alanında da çeşitli eserler vermiştir. Özellikle kuruluş ve yükseliş dönemlerinde özgün sanat anlayışı benimsenmiştir. Osmanlı devleti verdiği eserlerin kendine has yapısı ile dünya sanat tarihinde özel bir yer edinmiştir. Osmanlı devletinde gelişen sanat dalları genel olarak; mimari, el sanatları, musiki, seyirlik oyunlar şeklindedir.
Mimari
Türk-İslam tarihinin en gelişmiş sanat dalı olan mimarinin Osmanlı devleti döneminde inşa edilen çok önemli eserleri mevcuttur. Bu dönemde birçok cami, medrese, çeşme, han saray, köprü, türbe, bedesten inşa edilmiştir. 400’den fazla eseriyle Mimar Sinan Osmanlı mimarisinin en önemli ismi olmuştur. En önemli eserleri; Şehzade Camii, Süleymaniye Camii ve Selimiye Camidir.
El Sanatları
El sanatları Osmanlı devletinde önemli bir yere sahiptir. Gelişmiş el sanatları örnekleri şunlardır;
• Minyatür; el yazmalarını süsleyen resimlere denir. Minyatür yapımına tasvir veya nakış bu sanatı yapan kişiye de nakkaş denmiştir. Osmanlı devletinin en ünlü nakkaşları Matrakçı Nasuh ve Nakkaş Osman’dır.
• Hat sanatı; güzel yazı yazma sanatıdır. Bu sanatla ilgilenen kişilere hattat denir. Ünlü hattatlar; Şeyh Hamdullah, Ahmet Karahisari ve Hafız Osman.
• Çinicilik; toprağın sırlanarak elde edilen eşyaların süslenip pişirilmesi sanatıdır. Çini sanatında bitkisel motifler ile kırmızı, yeşil ve sarı renkler oldukça fazla kullanılmıştır.
• Tezhip; el yazması olan değerli kitapların altınla süslenmesi sanatıdır. Tezhip sanatıyla ilgilenenlere se müzehhip denirdi.
• Dokumacılık; artan nüfusla birlikte saray ve ordunun da ihtiyaçlarının karşılanması için hızla gelişim göstermiştir. Osmanlı döneminde dokumacılığın merkezi Bursa olmuştur. Dünya ülkeleri burada üretimi yapılan çeşitli kumaşlardan satın almıştır.
Musiki
Enderun denilen mekteplerde musiki eğitimi verilirdi. Müzik sanatı Osmanlı devleti sarayları içerisinde vazgeçilmez bir yere sahiptir. III. Selim padişahlar arasında musikiye en çok merakı ve yeteneği olan padişahtır.
Seyirlik Oyunlar
Osmanlı devletinde sarayda her dönem seyirlik oyunlar sergilenmiştir. Ayrıca oyuncular da sarayda himaye edilmiştir. Meddah, karagöz, orta oyunu, kukla ve tiyatro seyirlik oyunlar arasında yer almaktadır.
Yorumlar