Osmanlı her devirde sanata önem vermiştir. Sanat birçok dalı icra edilmiştir. Osmanlı da sanat dallarına baktığımız da tezhip, hattatlık, dokumacılık, musiki, mimarlık gibi birçok alan görülmektedir. Bu dallarından birisi de minyatürdür. Osmanlı’da minyatür alanından birçok sanatçıda yetişmiştir. Günümüze gelen birçok minyatür eserimde bulunmaktadır.
Osmanlı da diğer İslam devletlerinde olduğu gibi resim fazla gelişmesinde minyatür sanatı gelişme göstermiştir. Minyatürlerde genelde Osmanlı kültürü yansıtılmıştır. Bu minyatürler padişaha ya da yüksek mertebesi kişilere sunulmuştur. Osmanlı’da minyatür sanatı Anadolu ya Türk ve Pers hanedanlıkları döneminde ulaşmıştır.
Osmanlı minyatürünün gelişerek özgün hale gelmesi 2. Mehmet döneminden başlayarak Sultan 1. Süleyman’a kadar geçen sürede gerçekleşmiştir. 18. Y.Y kadar minyatür sanatı Osmanlı sarayında önemli bir yer teşkil edilmiştir.
Minyatürde Anlatılan Konular
Figüratif resimler Türk toplumunda, minyatür dışında hiç olmamıştır. Yavuz sultan selim döneminde Topkapı sarayında inşa edilen köşk de insan figürlerine rastlanılmıştır. Selçuklular döneminden itibaren Mevleviler de resimle uğraşmışlardır. Minyatür Alevi tarikatlar içinde resim oldukça önemlidir.
Sanat tarihi açısından da önemli olan eserler Selimname, Süleymanname, Hünername gibi padişahların yaşamlarından kareler sunan eserler yer alır. Osmanlı hanedanının tarihi anlatan minyatürlerin yanı sıra Osmanlı şehzadelerinin sünnet düğünü ve evlilik törenlerini konu alan eserlerde yer almıştır. Osmanlı minyatür gelişimi Osmanlının toplumsal hayatınındı anlatıldığı surnameler ve vezirlerin sefernamelerinin minyatürleri de önem arz etmektedir.
Minyatürün Osmanlı’daki Yeri
Osmanlı minyatürlerin daha çok peyzaj ele aldığını görülmektedir. Kanuni Sultan Süleyman döneminde Bağdat seferi sırasında ordunun konakladığı yerler resmedilmiştir. Bu minyatürler Matrakçı Nasuh’un Mecmu-ı Menazil adlı eserinde yer almıştır.
Fatih Sultan Mehmet’in de portresinin çizildiği görülmektedir. Osmanlıda minyatür süreci içinde Kanuni Sultan Süleyman’ın, Selim ve Barbaros’a ait portelerde mevcuttur. Levni tarafından yapılan 3.Ahmet portresinde bu türün en ilginç örneğidir diyebiliriz.
Minyatür sanatı her zaman önemli olayları içermez. Tarihi olaylar değil bazen sırdan bir günü konu alan minyatürlerde vardır. Örneğin padişahların av sahneleri de resmedilmiştir. Minyatür sanatları genelde Osmanlı’da kitaplara hapsolmuştur. Bu yönüyle insanların görmesini sınırlandırmıştır.
Yorumlar