Türk Dil Kurumu’nun yapmış olduğu tanıma göre kültür, “Tarihsel ve toplumsal gelişme süreci içinde yaratılan bütün maddi ve manevi değerler ile bunları yaratırken sonraki nesillere iletmede kullanılan, insanın doğal ve toplumsal çevresine olan egemenliğinin ölçüsünü gösteren araçların tamamı” şeklinde kabul edilebilir.Kültürü oluşturan ögeler ise tıpkı bu tanımda da söz edildiği gibi, maddi ve manevi olarak ikiye ayrılır.
İnsan aracılığı ile meydana gelmiş olan kültür ögeleri maddi, insanın düşünce dünyasıyla alakalı olan kültür ögeleri ise manevi ögelerdir. Bunlar arasında en önemli olanları şu şekilde sıralanabilir:
Kültürü Oluşturan Öğeler
1. Dil
Dil, insanların duygu ve düşüncelerini ifade etmek için kullanmakta olduğu bir araçtır. Tarihin her döneminde oldukça önemli bir yere sahip olan bu kültürel öge olmadan herhangi bir kültürün varlığı ya da ne kadar büyük ve önemli olduğu hakkında bir şey bilmek imkansızdır.
2. Gelenekler ve Görenekler
Kültürü oluşturan ögeler arasında bir diğer önemli konu ise gelenekler ve göreneklerdir. Bu ögeler, her toplumda farklı bir halde ortaya çıkar. Birbirleri ile aynı ya da çok yakın bölgelerde bulunmuş olan çeşitli toplumların gelenekler ve görenekler açısından büyük benzerliklere sahip olması da kültürel etkileşimin en büyük örneği sayılabilir.
3. Din
Bir toplumun dinî yapısı, o toplumdaki kültürel değerleri doğrudan etkilemektedir. Her ne kadar dinler tüm toplumların gelenekleri ile ilişkili olmasa da, bu dinlere inanan kişilerin meydana getirdiği bir bağdan dolayı din ile kültür arasında güçlü bir bağ vardır.
4. Tarih
Kültürü oluşturan ögelerden bir diğeri tarihtir. Çünkü bir toplumun geçmişte yaşamış olduğu olaylar, toplumda meydana gelecek olan gelişmeleri belirleyecek kadar etkili olabilmektedir. Bundan dolayı tarih, bir toplum üzerinde sahip olduğu etkilerden dolayı kültür üzerinde de aynı şekilde büyük bir etkiye sahip olmaktadır.
5. Dünya Görüşü
Bir toplumun sahip olduğu dünya görüşü, geleneklere ve göreneklere, dinî inançlara ve tarihe bağlı olarak ortaya çıkabilmektedir. Bir toplumda bulunan insanların hayatı ve hayatın amaçlarını ne şekilde yorumladığı da toplumun genel dünya görüşünü ortaya çıkarır. Bu görüşler her toplumda farklı bir halde görülebilir. Dolayısıyla kültürü oluşturan ögeler arasında en çok dikkat edilmesi gerekenlerden biri de dünya görüşüdür.
6. Sanat
Toplumların sanat anlayışları, kültürleriyle alakalı olan diğer tüm durumlara doğrudan bağlıdır. Dolayısıyla bir toplumun kültürel yapısını anlamak için mimari eserlerini incelemek de gerekir. Ayrıca o toplumda yetişmiş ressamların çizdiği resimler, bestecilerin bestelediği müzikler ve bunlar gibi diğer tüm sanat eserleri, kültürü oluşturan ögeler arasında bulunur.
Manevi Kültür Ögeleri Nelerdir?
Herhangi bir toplumun bireylerinde görülmekte olan genel düşünce yapısı, dünya görüşü, dinî inançlar ya da gelenek ve görenekler, “manevi kültür ögeleri” olarak bilinir. Manevi kültür ögelerinin en önemli özelliklerinden bir tanesi, gözle görülmemelerine rağmen insanları oldukça fazla etkileyebilmeleridir.
Maddi Kültür Ögeleri Nelerdir?
Kısacası insanlar tarafından ya da kısmen de olsa doğa tarafından oluşturulmuş olan kültür ögelerine “maddi kültür ögeleri” adı verilir. Bu ögeler arasında, bir topluluğun mimari anlayışını ortaya çıkaran çeşitli binalar, üretilen ürünlerin türü ve niteliği, kıyafetler, coğrafi yer şekilleri gibi farklı kültür ögeleri vardır. Ayrıca coğrafya da kültürü yakınan etkileyen bir durumdur. Çünkü bir bölgenin yer şekilleri, iklim özellikleri ya da toprak yapısı, o bölgede yaşayan insanları doğrudan etkilemektedir.
Kültür Nasıl Oluşur?
Birbirleri ile etkileşim halinde olan tüm maddi ve manevi kültür değerlerinin bir araya gelmesi, “Kültür nasıl oluşur?” sorusunun cevabıdır. Fakat kültürün oluşması insandan bağımsız olarak gerçekleşir.
Yani kültür, doğal ve uzun süreli bir şekilde oluşabilmektedir. Çünkü dile, dine, düşüncelere, geleneklere, göreneklere, tarihe sanata, kısacası kültürü oluşturan ögelere bağlı olan ilerlemelerin bir araya gelmesi uzun bir sürede gerçekleşebilir.
Yorumlar