Gündönümü, gündüz ya da gece süreçlerinin uzamaya veya kısalmaya başladığı özel tarihleri ifade etmektedir. Bu tarihler iki tanedir. Yaz ve kış gündönümleri olarak iki ayrılan bu süreçler, 21 Haziran ve 21 Aralık günlerinde görülmektedir.
İçindekiler
21 Haziran tarihinde, kuzey yarımkürede bulunmakta olan yengeç dönencesine, 21 Aralık tarihinde ise güney yarımkürede bulunmakta olan oğlak dönencesine dik düşen Güneş ışınları, her iki yarımkürenin en uzun gündüzlerinin bu tarihlerde yaşanmasına sebep olur.
Bu durumun böyle adlandırılmış olması ise, bu tarihlerden itibaren yarımkürelerde gün sürelerinin uzayıp kısalmaya başlaması ile doğrudan alakalıdır. Çünkü 21 Haziran’dan sonra kuzey yarımkürede gündüz vakitleri kısalmaya ve güney yarımkürede uzamaya başlar. 21 Aralık’tan sonra ise güney yarımkürede gündüzler kısalırken kuzey yarımkürede uzamaya başlar.
Yengeç Dönencesi ve Oğlan Dönencesi Nedir?
Öncelikli olarak, dönencelerin hayali noktalar olduğunu belirtmek doğru olacaktır. Bu dönence noktaları, Ekvator’un 23° 27′ noktasından geçtiği varsayılan noktalardır. Kuzey yarımkürede bulunduğu varsayılana “yengeç”, güney yarımkürede bulunduğu varsayılana ise “oğlak” adı verilmektedir.
Bu iki enlem noktası arasında kalan bölge ise dünyanın tropikal bölgeleri olmaktadır. Ayrıca 21 Haziran yengeç dönencesi için yazın, oğlak dönencesi için yazın başlangıcıdır. Bunun tam tersi olarak ise, 21 Aralık tarihinde yengeç dönencesi kış başlamaktayken oğlak dönencesi için yaz mevsimi başlamaktadır.
2020 Yılı Gündönümü Tarihi
Bu süreçlerin meydana geldiği zamanlar genel olarak belli olsa da bu tarihler, üç yılda bir kez olmak üzere bir günlük değişim göstermektedir. Örneğin 2017, 2018 ve 2019 yıllarının 21 Haziran tarihinde gerçekleşmiş olan yaz (Haziran) gündönümü, 2020 yılının 20 Haziran tarihinde gerçekleşmiştir.
Böyle olduğu gibi, gelecek üç sene içinde de bu süreç 21 Haziran tarihinde gerçekleşmeye devam edecektir. Kış döneminde ise 2020 için bu duruma, 21 Aralık tarihinde rastlanılacaktır.
Günler Neden Uzayıp Kısalır?
Günlerin uzama ve kısalma sebepleri, doğrudan olarak mevsimlerin oluşumları ile alakalı bir durum olmaktadır. Dünyanın eksen eğikliğinden dolayı meydana gelmekte olan mevsimler, güneş ışınlarının yeryüzüne yıl boyunca farklı açılarla düşmesiyle ilgili olduğu gibi, 21 Haziran ve 21 Aralık tarihleri ile de doğrudan bağlantılıdır.
Çünkü bu tarihler, birbirinden farklı olan iki mevsimin başlangıç zamanlarını meydana getirmektedir. Ayrıca gündönümü olayının meydana gelmesinde dünyanın yıllık hareket durumu da ana sebeplerden bir diğeridir. Eğer eksen eğikliği ve yıllık hareket gerçekleşmeseydi, dönenceler haricinde kutup dairelerinin, muson rüzgarlarının ve yıllık sıcaklık farklarının meydana gelmesi de imkansız bir hale gelirdi.
Yorumlar