Her şeyde olduğu gibi iletişim de tarihten günümüze adeta evrim geçirmiştir. Bugün dünyanın bir ucundan bir ucuna saniyede ulaşan mesajlar ve ses iletimleri sağlayabiliyoruz. Hatta bilim ve teknoloji birleşip iletişimimizi gezegenler arasında yapmakla bizi farklı bir boyuta doğru götürüyor.
Modern iletişim araçları ile şu an bir problemle karşılaşmasak da geçmişte iletişim çok da kolay olmadığı bilinmektedir. Yıllar içerisinde insanlar birbirleri ile iletişim kurmak istemiş ancak bazılarında başarılı olurken bazılarında başarılı olamamış. Uzun süreç içerisinde pek çok yol denenmiş ve bugün kullandığımız iletişim araçlarının temeli atılmış.
İlk İnsanların Haberleşme Aracı: Tamtam
Tamtam, yazılı tarih öncesine dayanıyor. Kabileler arası iletişimi sağlayan ve şifreli vuruşlar sayesinde bazı Afrika’da bulunan kabileler tarafından hâlen kullanıldığı bilinmektedir. Şifreli vuruşlar ile iletişimi sağlayan tamtam, en eski vurmalı çalgılar arasında gelir. Bilinene göre konuşma dili öncesinde dâhi kullanılmıştır. Millattan önce 200 binli yıllardan beri kullanılır.
Taş Devri: Mağara Duvarlarına Çizilen Resimler
Yazı bulunmadan önce resimler ile iletişimini sağlayan insanlar vardı. Yapılan araştırmalara göre mağara duvarlarına çizilen resimler yıllar öncesinde yaşayan insanların iletişim aracı olarak kullanıldığını net olarak doğrulamaktadır.
Mağara insanlarının hayvan yağları, odun kömürü, mineral gibi malzemeler ile yaptıkları resimler günümüzde hâlen dikkat çekiciliğini koruyor. Peki neden mağaralara hayvan resimleri çiziyorlardı dersiniz? Bunun sebebi o yıllarda yaşayan insanlar genelde avlanma yöntemlerini ve insanlar için tehlikeli olarak sayılan hayvanları resmediyorlardı.
Bazı tarih uzmanlarına göre ise mağaraya çizilen resimler eğlence amacıyla yapıldığı ileri sürülüyor.
Taş Devri: Dumanla ya da Ateşle Haberleşme
Sizlere mizah.org olarak az önce tamtam iletişim aracından bahsetmiştik. Dumanla ya da ateş ile haberleşme yöntemi de tamtam kadar eskiye dayanan bir yöntem olarak biliniyor. Kabileler arasında kendi aralarında belirlemiş oldukları şifreli yöntemlerden birisi de dumanla ya da ateşle haberleşme yöntemi olarak bilinmektedir.
Özellikle kabileler, kendi aralarında şifreler belirler. Yanan ateşin üzerine örtü tutarlar ve karşı tarafa duman gönderirler. Bu sayede de iletişim kurarlar ve birbirlerine haber verirlermiş.
Aciliyet durumu, dumanın sıklığına göre belirlenirmiş. Eğer duman sık ise derhal yardıma gidilirmiş.
Örnek vermek gerekirse, Antik Çin’de düşman saldırına karşı olaylar kuleden öteki kuleye duman ile aktarıldığı biliniyor. Haberler birkaç saat sonra 759 kilometre uzağa kadar ulaşabildiği tarih kitaplarının tozlu sayfalarında yazıyor. Günümüzde halen duman ya da ateş ile iletişim kuran kabileler olduğu biliniyor. Tabii bu bilgi ne kadar doğru bilemiyoruz.
Milattan Önce 1200: Posta Güvercinleri
O zamanlar artık yazı bulundu tabii. Yazının bulunması ile beraber iletişimde en büyük rol oynaya canlı posta güvercini olmuştur. Eğitime tabi tutulan posta güvercinleri sayesinde karşı taraf ile iletişim daha sağlıklı kurulduğu bildiriliyor. Peki nasıl? Güvercinin ayağına bağlanan not sayesinde ya da gagasına bağlanan zarf ile iletişim sağlanmış.
Ayrıca, posta güvercinleri oldukça uzun bir geçmişe dayanır. Milattan önce 1200’lü yıllara kadar gittiği bildiriliyor. Güvercinler özellikle de bu zamanlarda Mısır’da kullanılmış. Osmanlı öncesinde ise en fazla Büyük Selçuklular tarafından posta güvercinleri kullanıldığı bilinmektedir.
Milattan Önce 3200: Ulak Sayesinde Haberleşme Yöntemi
Devlet hizmetlerinde ulaklar görevliydi. Karşı taraf ile hızlıca iletişime geçebilmek adına görev üstlendiler. Ulak zaten haberci demektedir.
Yazılan ya da söylenenleri hızlı şekilde karşı tarafa ulaştırılmasını sağlayacak olan ulaklar o günün şartlarında oldukça verimli iletişim sürdürmüştür.
Milattan Önce 3200: Mektup ile Haberleşme Yöntemi
3200’lü yıllarda Mezopotamya’da Sümer şehir devletleri zamanında yazı bulunduğu bilinmektedir. Yazı ile kağıdın bulunması sayesinde mektuplaşma ile iletişimi sağlamak mümkün olmuştu.
Ancak, kali-grafik iletişim araçlarından olan mektubun posta güvercinleri tarafından uzun sürede iletilmesi sonucunda yeni yöntemler düşünülmeye başlamıştı. YEni yöntem bulunana dek de ulak ve posta güvercinleri ile iletişime devam edildi.
Yıl 1605: Gazete
Johann Carolus’un 1605 yıllarında yayımlamış olduğu aller Fürnemmen und gedenckwürdigen Historie isimli gazete, kağıt üzerine baskı yapılmış ilk gazete olarak kabul ediliyor.
Dünyanın en eski gazetesini ise milattan önce 59 yılında Roma İmparatorluğu’nda çıkarıldığı biliniyor. Gazetenin adı ise: Acta Diurna.
İmparatorlar tarafından çıkarılan Acta Diurna, hem günlük hem de resmi niteliğinde bir gazete idi. Günlük olayların anlatımının da yapıldığı Acta Diurna’da resmi bilgiler devlet mercileri tarafından yayınlanıyordu.
İlk Türkçe gazeteye gelelim… 1828’de Kahire’de yayınlandı. İsmi ise Vekâyi-i Mısriyye olmuştur.
1672: Dergi
İlk dergi Jean Vise tarafından kurulmuştur. Paris’te kurulan dergi ilk sayısını 1672 yılında yayına almıştır.
Paris’teki tüm halkın dikkatini çeken bu dergide genelde ülke içerisindeki olaylar ele alınıyordu. Dedikoduların da aktarıldığı derginin adı Mercure Galant’tır.
İngiltere ülkesinde yayımlanan ilk dergi ise The Gentlemans’s Journal oldu. 1692’de basılan The Gentlemans’s Journal okuyucuları tarafından büyük sevgi ile takip edildi. Gerçek bir fotoğrafın basıldığı ilk dergi ise 1846’da Art Union dergisi ile olmuştur.
Telgraf: 1792
1792 yıllarında telgraf adına çalışmalar hızlandırılmıştı. 1832 yılında ise ilk deneme yanılma sayesinde iletişim kurulmaya başlandı. Elektrik akımları ile beraber arasındaki sinyaller keşfedildi ve iletişimde önemli bir yere geldi.
1835 yılları sırasında Samuel Morse ilk elektromıknatıslı telgrafı geliştirmiştir. Vericiler arasındaki iletişim sayesinde gönderilen kodlar gerekli haberleşmeyi hızlıca sağlamıştı.
Üzerinde yapılan çalışmalara dayanan tarihçilere göre ortaya mors alfabesi çıkmıştı. İlk telgrafın ne zaman çekildiğini merak edenler var mı? İşte size yanıtı! İlk telgraf hattı 1843 yılında Maryland ile Baltimore arasında çekildi.
Osmanlı Devleti’nde ise ilk telgraf 10 Eylül 1855 yılında çekildi.
1932: Televizyon Yılı
Cumhuriyetimizin ilanı ile aynı tarihte icat edilen televizyonda sıra. En iyi iletişim aracı olarak kabul edilmişti o zamanlar. Radyodan sonra geliştirildi. Radyoya göre daha geniş kitlelere hitap ediyordu. 1930’da satışa sunuldu.
Hâlen dünden bugüne iletişim araçları arasında en iyi konuma sahip olan televizyon, 1940’lı yıllarda renklendi. 1960’lı yıllarda ise geniş kitleler tarafından hızla kullanılmaya başlandı. Dönemimizde ise televizyon ismi bambaşka bir şeye dönüştü. Bu cihaz, akıllı televizyonlar ve kablolu yayınlar ile bambaşka bir noktaya evrilmiştir.
İlk Bilgisayar: 1947
İlk bilgisayar 30 ton olarak biliniyor. Elektronik veri işlem kapasitesine de sahip olduğu yazılan bilgiler arasındadır. Bilgisayar, ABD’li insanları tarafından icat edilmiştir. İlk kez 1946 yılında kullanılmaya başlanmış ve şu an bu yazıyı yazdığımız bilgisayarın temelini atmıştır.
1973: Cep Telefonu
İlk cep telefonları bir kilodan daha ağır olduğu biliniyor. Şarjları 20 dakika kadar dayanıyordu. 89 yılında ise antenli model çıkarılmaya başlanmıştır. Günümüzdeki telefonları üretimi ise 92 yılına dayanıyor. Nokia 1011 ismi ile çıkan cep telefonu 92 yılında öne sürülmüştür. Sonrasında ise tüm telefonlara mükemmel özellikler eklendi.
Unutmadan, ilk cep telefonu Motorola mühendisi Martin Cooper tarafıdan geliştirildi.
Ve, Sosyal Medya! 1971
Sosyal medya dendiği zaman aklımıza twitter, facebook, instagram gelse de kökeni çok daha geriye gider. Ray Tomlinson’un 71 yılında yan masadaki bilgisayara gönderdiği ilk e-mail sosyal medyanın temeli kabul edilir. Sonrasında theglobe gibi web siteleri ortaya çıktı ve sosyal medya chat odaları ile yükselişe geçti.
Şu an dünya çapında 2.62 milyar sosyal medya kullanıcı olduğu bilinmektedir.
Yorumlar