Edebi sanatlar; şiirdeki düz anlatıma karşı kullanılan yazarın, duygularını ve düşüncelerini okuyucuya daha iyi iletebilmek için kullandığı farklı türlerdir.
İçindekiler
Bu sanatlar edebi bir eserdeki en önemli şeylerden biri olan estetikliği arttırır. Yazarın kelimelerle bir sanatçı gibi oynamasına imkân verir. Anlatılan konuya renk katar, etkisini arttırır ve yüklenen duygunun daha iyi anlaşılmasını sağlar.
Edebi Sanatlar Nelerdir?
Edebi sanatlar dediğimiz gibi esere edebi değer katarak değerini arttırır. 30 tane edebi sanat bulunmaktadır. Peki edebi sanatlar nelerdir?
Teşbih
Teşbih, benzetme demektir. Ayrıntılı, Pekiştirilmiş ve kısaltılmış teşbih gibi türleri bulunmaktadır. Benzeyen, benzetilen, benzetme yönü ve edatı teşbihi tamamlayan unsurlardır.
İstiare
İstiare, bir kelimenin benzetme amacıyla benzetilen yerine kullanılmasına denir. Sadece kendisine benzetilen istiarelere “açık istiare”, sadece benzeyen kullanılan istiarelere “kapalı istiare” denir.
Mecaz-ı Mürsel
Ad aktarması denmektedir. Bir sözcüğün benzetme niyeti dışında başka bir sözcük yerine kullanılmasına denir. Bu sözcükler arasında neden-sonuç, parça-bütün ve yer-yöntem gibi ilişkiler bulunmalıdır.
Teşhis
Kişileştirme demektir. İnsan harici canlılara insan özellikleri yüklenmesi ile yapılır.
İntak
Edebi sanatlar arasında anlaşılması kolay olan bir türdür. İnsan harici varlıkları konuşturulmasına “intak” denir.
Tezat
Zıtlık demektir. Aynı metin içinde birbirine zıt iki kavramın kullanılmasıyla oluşur.
Kinaye
Bir sözcüğün hem gerçek hem de mecaz anlamda kullanılmasına “kinaye” denir. Kinayede asıl amaç mecaz olanı vurgulamaktır.
Tevriye
Çift anlamı olan bir sözcüğün, her iki anlamını da kastedecek şekilde kullanılmasına “tevriye” denmektedir.
Tariz
Tariz iğneleme demektir. Bir olayı eleştirme amacı ile kullanılır. Söylenenin tam tersi kastedilir.
Cinas
Bir edebi eserde yazılışı aynı ancak anlamları farklı iki kelimenin kullanılmasına “inas” denir.
Mübalağa
Edebi sanatlar arasında en çok kullanılan türlerden biridir. Mübalağa, sıradan bir olayı oldukça abartarak anlatmaya denir.
Hüsnü Tahlil
Yazı içerisindeki bir olayı güzel bir olaya neden olarak bağlamaya ““hüsnü tahlil” denir.
Tecahülüarif
Tecahülü arif bilmezden gelme demektir. Özne bahsi geçen konuyu bilmiyormuş gibi davranır.
İstifham
İstifham, soru sorma sanatı olarak tanımlanmaktadır. Metin içerisinde soru sorma amaçlı kelimeler kullanılması ile “istifham” sanatı meydana gelir.
Telmih
Yazı içerisinde sembol olmuş tarihi olaylara benzetme veya atıf yapmaya “telmih” denir
Tenasüp
Uygunluk demektir. Parça içerisinde birbiri ile anlam olarak benzer kelimelerim kullanılmasına “tenasüp” denir.
Sıraladığımız bu 16 madde edebi sanatların temelini oluşturur. İrsalimesel, seci, leff ü neşr, tekrir, aliterasyon, asonans, rûcu, sehlimümteni, akis, nida, terdit, tedric, akrostiş ve iktibas edebi sanatlar arasında yer alan ancak daha ayrıntıya giren edebi sanat türleridir.
Yorumlar