Çocuklar özellikle 5-8 yaş aralığında genellikle değersiz eşyalar üzerinde çalma davranışı gösterebilir. Çocuklarda çalma davranışının altında pek çok farklı sebep yatmakla birlikte aile ve çevrenin rolü büyüktür. Peki, birçok açıdan sorunlara neden olan bu davranış nasıl oluşur?
Çocuklarda Çalma Davranışı Nedir?
Çocukların 0-6 yaş aralığında kural kavramı tam olarak gelişmemiştir. Ahlak gelişimleri de tam olarak başlamamıştır. Bu sebeple çocuklar çevrelerinde gördükleri eşyaları izinsiz olarak alabilir. Bu dönemde çocukta ahlak gelişmediğinden bu davranış hırsızlık olarak adlandırılmamalıdır. Çocuğun bu davranışları nedeniyle hırsız olarak yanlış etiketleme durumu kişilik gelişimini yoğun biçimde zedeler. Çocukların bu türlü çalma davranışı için ‘’Alma’’ kelimesini kullanmak daha isabetli bir tercih olacaktır. Bu dönemde çocuğun benmerkezci yapıda olması nedeniyle çevresindeki eşyaların da kendisine ait olduğunu düşünmesi olağandır.
Çalma Davranışının Nedenleri Nelerdir?
Bu davranışın görülmesinde pek çok faktör etkili olabilir. Özellikle çocuğun duygusal ihtiyaçlarının karşılanmadığı durumlarda çalma davranışı gösterdiği bilinir. Bu davranışın ortaya çıkmasında etkili temel nedenler arasında şunlar yer alır:
- Arkadaşlarında olan bir nesneye imrenme,
- Çocuğun karşılanmayan ilgi ve sevgi isteği,
- Bu davranış sonrası parayla arkadaşlık satın alma durumu,
- Aşırı izin verici tutumla yetiştirilen çocukta görülen doyumsuzluk,
- Çocuğun temel ihtiyaçlarının ve harçlığının karşılanmaması,
- Çevrenin olumsuz etkisi gibi pek çok faktör bu durum üzerinde etkide bulunur.
Bu davranışın sürdürülmemesi için azarlamaktan, aşırı tepki vermekten ve yanlış pekiştirmelerden kaçınılmalıdır.
Çalma Davranışı Nasıl Önlenebilir?
Böyle bir hırsızlık olayı meydana geldiğinde çocuk kesinlikle yanlış etiketleme durumundan uzak tutulmalıdır. Davranışın yanlış yerleşmemesi adına bu durum üzerinde titizlikle durulmalıdır. Bu davranışla karşılaşıldığında soğukkanlılıkla yaklaşılmalı ve çocuğu suçlamaktan kaçınılmalıdır. Bu davranışın kazanmasındaki en önemli yöntem mülkiyet bilincinin kazandırılmasıdır. Çocuğun kendisine ait eşyaların olmasını sağlayarak ve eşyalarını kullanmadan önce çocuktan izin isteyerek bu bilinç çocuğa yerleştirilebilir.
Otoriter ve baskıcı aile de çocuklarda çalma davranışı daha sık görülür. Bu sebeple bu davranışın önüne geçmenin en önemli yollarından birisi aile içerisindeki iletişimi güçlendirmek ve duygusal ihtiyaçları karşılamaktır. Çocuğun tüm ihtiyaçlarını zamanında karşılamak ve aile içi kurallar oluşturmak bu davranış üzerinde etkili olacaktır.
yazınızdada belirtildiği gibi özenme , isteme , elde etme gibi durumlarda cocuklar istemelerine ragmen o şeyi elde edemediklerinde bu durumların daha çok ortaya çıktığını düşünüyorum paylaşımınız için teşekkürler.